سند امنيت ملی گرجستان

مقدمه

این دومین بار است كه گرجستان سند امنیت ملی را منتشر می كند. سند جدید تحولات فضای امنیتی كشور و تاثیر آن بر خطرات، چالش ها و تهدید های پیش روی امنیت كشور را منعكس می كند.

سند امنیت ملی گرجستان به عنوان یك سند اساسی، به منظور تشریح و تعیین ارزش ها و منافع ملی، تهدید ها و چالش های پیش روی امنیت كشور و اتخاذ محور های سیاست كشور، تدوین شده است.

سند ملی امنیت گرجستان توسط قوه مجریه تدوین و توسط مجلس به تصویب می رسد. احزاب سیاسی، سازمان های غیر دولتی و نهاد های مدنی نیز در تدوین سند امنیت ملی مشاركت داشتند. دولت گرجستان بر اساس این سند در راستای حفظ ارزش ها و منافع ملی اقدام می كند و به تهدیدات و چالش های پیش روی كشور واكنش نشان می دهد.

بر اساس سند امنیت ملی طرح و برنامه های مختلفی در زمینه های دیگر تدوین می شود. این برنامه ها همانند سند ملی تجدید می شوند.

فضای امنیتی كشور

فضای امنیتی گرجستان با توجه به تحولات اخیر جهانی و منطقه ای دستخوش تغییر شده است. تهاجم گسترده روسیه به گرجستان در سال 2008  نشان داد كه جنگ ها و عملیات های نظامی كماكان وسیله ای برای رسیدن به اهداف سیاسی در جهان امروز است.

حمله روسیه به گرجستان در سال 2008 و استقرار  پایگاه و نیرو های اشغالگر در خاك گرجستان خطرات زیادی برای فضای امنیتی كشور ایجاد كرد. جنگ 2008 همچنین نشان داد كه روسیه حاضر نیست حاكمیت ملی گرجستان، انتخابات دمكراتیك این كشور و  سیاست داخلی و خارجی را بپذیرد. در واقع حمله نظامی روسیه امنیت منطقه قفقاز را به خطر انداخت. ادامه بحران در قفقاز شمالی و مناقشه قره باغ  نیز تاثیر منفی بر امنیت گرجستان می گذارد. لذا استقرار صلح و ایجاد فصای همكاری در منطقه قفقاز  امكان توسعه امنیت گرجستان را فراهم خواهد كرد.

توسعه روند همگرایی با اروپا برای امنیت گرجستان حائز اهمیت است. با توجه به اینكه گرجستان عضو حوزه اروپا و یوروآتلانتیك است، توسعه ناتو و اتحادیه اروپا به سوی شرق برای گرجستان اهمیت دارد.

گرجستان تا کنون روابط خود را با كشور های دمكراتیك جهان حفظ كرده و حمایت این كشور ها از گرجستان به توسعه دمكراسی در این كشور كمك می كند.

باتوجه به تحولات جهانی، تحولات داخلی سیاسی، تاثیر بسزایی بر شكل گیری فضای امنیتی كشور دارد. بنابراین توسعه دست آورده های دمكراسی از طریق اصلاحات می تواند موجب تحكیم و تثبیت نهاد های كشور شود.

حفظ روند دراز مدت رشد اقتصادی كشور از طریق پیروی از اصول بازار آزاد،  نظم سیاست مالی و پولی، برای توسعه پایدار كشور حائز اهمیت است. روابط و همكاری آزاد تجاری و اقتصادی با كشور های جهان از جمله كشور های اتحادیه اروپا، آمریكا  و كشور های منطقه از مهم ترین اولویت های گرجستان می باشد.

 

ارزش های ملی گرجستان

حق حاكمیت و تمامیت ارضی:‌

گرجستان كشوری مستقل، یكپارچه و تجزیه ناپذیر در مرز های تعریف شده در قانون اساسی خود بوده كه همواره تمامیت ارضی و حق حاكمیت دیگر كشور ها را برسمیت می شناسد و چنین انتظاری را نیز از آنها دارد. هرگونه تلاش یا اقدام  به منظور محدود سازی حق حاكمیت، دخالت در امور داخلی كشور و تغییر سیاست خارجی با اعمال زور از نظر گرجستان غیر قابل قبول است.

آزادی:

گرجستان حقوق و آزادی های شناخته شده در  بیانیه حقوق بشر، كنوانسیون حقوق سیاسی و مدنی سازمان ملل و كنوانسیون حفظ حقوق و آزادی های بنیادی اروپا را برسمیت شناخته و قانون اساسی این كشور آن را تضمین می كند. گرجستان حقوق و آزادی های تمامی انسان ها و گروه های ساكن در این كشور را تامین می كند و حق انتخاب، آزادی بیان و اعتقادات آنها را محترم می شمرد. گرجستان  فرصت مناسبی برای مطرح شدن توانایی شهروندان این كشور  فراهم می كند. ضمنا بر این باور است كه آزادی اقتصادی پیش شرط تامین آزادی و حقوق افراد است.

دمكراسی و قانون مداری:

گرجستان  به ارزش ها و اصول دمكراسی پایبند است و بر اساس آنها سیستم دمكراتیك حاكمیت را مستقر می كند. حاكمیت در این سیستم از طریق قانون محدود و بین قوه مقننه، مجریه و قوه قضاییه تقسیم می شود. گرجستان  قانون مداری، تكثرگرایی و حقوق اقلیت ها را از جمله اقلیت های قومی و دینی را تامین می كند و به توسعه جامعه مدنی  و نهاد های دمكراتیك كمك می كند.

امنیت:

دولت گرجستان درصدد تامین امنیت اتباع و نهاد های خود در مرز های شناخته شده از سوی جوامع بین المللی است و در این راستا از موازین و اصول  بین المللی پیروی می كند. گرجستان به یك پارچگی امنیت در كشور و سیستم بین المللی اعتقاد دارد، چراكه امنیت یك كشور از طریق تضعیف امنیت دیگر كشور ها توسعه نخواهد یافت.

رفاه:

گرجستان معتقد است كه تلاش برای رفاه از حقوق بنیادی انسان ها است و تحقق آن تنها در فضای آزاد امكان پذیر است. دولت گرجستان در راستای رفاه مردم خود مدل توسعه پایدار كشور را مبتنی بر اقتصاد آزاد، اصل دولت كوچك، سیاست كلان اقتصادی، مالیات پایین و سیاست اجتماعی هدفمند، ایجاد می كند.

صلح:

هدف گرجستان برقراری روابط مبتنی بر موازین و اصول حقوق بین المللی  با كشور های جهان است. گرجستان برای حل اختلافات از روش های صلح آمیز و حقوق بین المللی پیروی می كند. گرجستان آزاد، مستقل، توسعه یافته و یكپارچه می تواند نقش مهمی در تحكیم امنیت منطقه ای و بین المللی ایفا نماید.

منافع ملی گرجستان:

1-  تامین تمامیت ارضی و حق حاكمیت:‌ گرجستان درصدد است تمامیت ارضی خود را احیا و حفظ نماید و با استفاده از روش های عادلانه و صلح آمیز از مرز های شناخته شده خود از سوی جوامع بین المللی حراست كند.

2-  توسعه دمكراسی و نهاد های دولتی: گرجستان برای مدیریت كشور یك مدلی ایجاد می كند تا بتواند پایداری سیستم سیاسی كشور و توسعه آن را تامین كند. تقویت نهاد های دمكراتیك به منظور حفظ حقوق بشر، حفظ قانون مداری، آزادی بیان، آزادی وجدان، آزادی عقیده، آزادی دین و آزادی اعتقادات از اهداف گرجستان است. در این راستا استقرار ارزش های دمكراتیك، ارتقای خودآگاهی مردم و افزایش اعتماد به نهاد های دولتی حائز اهمیت است.

3-  توسعه سیستم كارآمد و موثر امنیتی كشور:  ایجاد سیستم كارآمد امنیتی برای تامین توسعه كشور و امنیت مردم از اهداف دولت است.

4- تحكیم وحدت ملی و تفاهم  مدنی: گرجستان حفظ منافع، حقوق و آزادی های شهروندان خود را تامین می كند. دولت در این راستا درصدد ایجاد جامعه مبتنی بر اصول برابری، تكثرگرایی، عدالت و بردباری، بدون در نظر گرفتن عواملی چون ملیت، نژاد، زبان، جنسیت، اعتقادات و گرایش های سیاسی است. مشاركت فعال نمایندگان مردم گرجستان در عرصه های سیاسی و اجتماعی یكی از اولویت های دولت می باشد. ضمنا توسعه روابط با ساكنان مناطق اشغالی و مشاركت دادن آنها در امور سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی كشور مهم و ضروری می باشد.

5-  همگرایی با اروپا و و نهاد های یورو آتلانتیك: گرجستان درصدد همگرایی با نهاد های اروپایی ویوروآتلانتیك است كه از این طریق  بتواند دمكراسی را تثبیت نموده امنیت و رفاه كشور را تامین كند. ضمنا گرجستان  بر این اعتقاد است كه  انتخاب مسیر توسعه و عضویت در پیمان های مورد نظر حق مسلم كشور های مستقل می باشد.

6-  تامین رشد مستمر و درازمدت اقتصاد كشور: ایجاد شرایط مناسب  جهت رشد مستمر و دراز مدت اقتصاد كشور یكی از اولویت های سیاسی- امنیتی گرجستان می باشد. دولت در این راستا  توسعه آزاد اقتصاد كشور، گسترش همكاری های اقتصادی، جذب سرمایه گذاری های خارجی، اجرای دقیق سیاست های مالی و حفظ اصل دولت كوچك را دنبال خواهد كرد.

7-  تامین امنیت انرژی: تنوع در منابع انرژی و خطوط انتقال آن یكی از اولویت های گرجستان برای تامین امنیت انرژی است. لذا حد اكثر بهره برداری از منابع داخلی، مدرنیزه كردن سیستم انرژی كشور و همگرایی آن با زیر ساخت های منطقه ای حائز اهمیت است. در این راستا افزایش پتانسیال انرژی كشور برامنیت كشور ، رفاه مردم و توسعه اقتصادی  تاثیر خواهد گذاشت.

8-  تامین امنیت منطقه ای: تحولات اروپا، حوزه دریای سیاه و منطقه قفقاز تاثیر مستقیمی بر امنیت گرجستان می گذارد. تحولات منطقه آسیای مركزی و خاورمیانه نیز بسیار تاثیر گذار است. حفظ ثبات، استقرارصلح و حل مسالمت آمیز اختلافات در این مناطق از اهداف گرجستان است. این كشور از طریق همكاری های دوجانبه و چندجانبه  می تواند در توسعه امنیت منطقه ای سهیم باشد.

9-  تحكیم نقش ترانزیتی گرجستان: گرجستان در راستای تحكیم نقش ترانزیتی خود آماده است حضور فعالتری در پروژه های بین المللی انرژی، حمل و نقل و ارتباطات داشته باشد.

10- تامین امنیت زیست محیطی گرجستان و منطقه: حفظ محیط زیست و استفاده موثر از منابع طبیعی ارتباط تنگاتنگی با بهداشت و امنیت اجتماعی دارد. موضوع امنیت زیست محیطی در اجرای طرح های ملی و بین المللی همواره مورد توجه است.

11- تامین هویت ملی و فرهنگی  و همگرایی مدنی: حفظ و توسعه  تنوع فرهنگی و هویت ملی از اولویت های دولت گرجستان است. همگرایی اقوام مختلف و مشاركت آنها در سازندگی كشور برای گرجستان اهمیت دارد. لذا دولت شرایط مطلوبی برای حفظ و توسعه هویت و فرهنگ اقوام مختلف  فراهم می كند.

12- تحكیم امنیت سایبری: امنیت فضای اطلاع رسانی و حفظ اطلاعات الكترونیكی  برای گرجستان حائز اهمیت است. با توجه به توسعه سریع فن آوری های اطلاعاتی، وابستگی نهاد های دولتی به این تكنولوژی ها افزایش می یابد. لذا مبارزه با جرایم سایبری و پیشگیری از اقدامات خربكارانه سایبری ضروری بنظر می رسد.

13- امنیت جمعیتی: فراهم نمودن شرایط مناسب برای شیوه زندگی سالم، افزایش سن امید به زندگی، تشویق گرجیان مقیم خارج به بازگشت به وطن  و همگرایی مجدد آنها  از مهم ترین اولویت دولت است. امنیت جمعیتی ارتباط مستقیمی با رشد پایدار و بلند مدت اقتصاد كشور دارد.

14- تحكیم روابط با گرجیان و هموطنان برون مرزی : كمك به آموزش زبان مادری و حفظ هویت فرهنگی گرجیان برون مرزی از دیگر اولویت دولت است.

خطرات، تهدید ها و چالش های پیش روی گرجستان

1-  اشغال مناطق گرجستان توسط روسیه و اقدامات تروریستی در این مناطق:  گرجستان در اوایل قرن20 قربانی تهاجم روسیه و در طول 70 سال تحت اشغال شوروی بوده است. گرجستان در سال 1991 استقلال خود را به دست آورد كه با بی ثباتی سیاسی و اقتصادی ناشی از اقدامات روسیه همراه بود. دراوایل دهه 90 جنبش های جدایی طلبانه در گرجستان كه از سوی روسیه حمایت و هدایت می شد، به درگیری های مسلحانه تبدیل شد. در این درگیری ها علاوه بر گروه های مسلح جدایی طلبان ، نیرو های ارتش روسیه نیز شركت داشتند. این درگیری ها منجر به پاكسازی قومی شده است كه توسط سازمان ملل و سازمان امنیت و همكاری اروپا  به رسمیت شناخته شد.

روسیه در ماه اوت سال 2008  به منظور نقض حاكمیت و تمامیت ارضی گرجستان و محدود ساختن انتخابات آزاد و دمكراتیك این كشور، مجددا به گرجستان حمله كرد كه منجر به موج جدید پاكسازی قومی شد. اقدامات غیر قانونی روسیه در گزارش ها و سند های كمیسیون حقیقت یاب اتحادیه اروپا به ثبت رسیده است و مجالس و دولت های برخی از كشور ها و سازمان های بین المللی اشغال مناطقی ازگرجستان را از سوی روسیه به رسمیت شناخته اند.

دولت روسیه به منظور مشروعیت بخشیدن به اقدامات نظامی خود، اصول حقوق بین المللی و توافقنامه آتش بس مورخ 12 اوت 2008 را نقض كرد. مناطق اشغالی آبخازیا و  تسخینوالی را بعنوان كشور های مستقل به رسمیت شناخت و نیرو ها و پایگاههای نظامی خود را در آنجا مستقر نمود. ضمنا روسیه از كشور های جهان خواسته است استقلال مناطق آبخازیا و تسخینوالی را به رسمیت بشناسند. در این راستا روسیه با استفاده از اهرم های سیاسی و اقتصادی، برخی از این كشور ها را تحت فشار قرار داده است.

اشغال مناطق گرجستان از سوی روسیه كه حاكمیت و استقلال سیاسی گرجستان را نقض می كند، مهم ترین عامل بی ثباتی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی می باشد. نظامی كردن مناطق اشغالی و استقرار نیرو های زمینی، هوایی، دریایی، مرزی و اطلاعاتی روسیه در این مناطق، تهدید جدی برای امنیت گرجستان و كل منطقه است.

نادیده گرفتن اصل احترام به تمامیت ارضی و حاكمیت كشور ها از سوی روسیه و تلاش های این كشور جهت تغییر ساختار امنیت یوروآتلانتیك و احیای مجدد حوزه نفوذ خود، نه تنها امنیت گرجستان بلكه امنیت دیگر همسایگان روسیه و اروپا را تهدید می كند.

قرائن و شواهد حكایت از آن دارد كه روسیه پس از جنگ اوت 2008 و اشغال آبخازیا و تسخینوالی از این مناطق جهت پرورش گرو های تروریستی به منظور انجام اقدامات تروریستی در خاگ گرجستان استفاده می كند. جلوگیری از اقدامات گروه های تروریستی وشناسایی آنها گویای این حقیقت است.

نقض حقوق بشر از سوی رژیم های دست نشانده روسیه و نیرو های اشغالگر بسیار نگران كننده است. ساكنان مناطق اشغالی بدلیل قومیت و ملیت خود همواره مورد توهین و سركوب قرار می گیرند. دولت گرجستان همچنین نگران روند تغییر بافت جمعیت در مناطق اشغالی و خطر نابودی فرهنگ ملی آبخازیایی است.    

روسیه با فعالیت غیر قانونی اقتصادی در مناطق اشغالی و  بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی این مناطق، آسیب جدی به محیط زیست مناطق گرجستان می رساند.

2- خطر حمله مجدد نظامی از سوی روسیه: هدف حمله نظامی روسیه به گرجستان در اوت 2008  نه تنها اشغال مناطق گرجستان و به رسمیت شناختن این مناطق  بلكه تغییر سیاست خارجی گرجستان و براندازی دولت منتخب این كشور بوده است. چراكه  محافل حكومتی  روسیه، گرجستان آزاد و مستقل را  خطر جدی  برای روسیه تلقی می كنند. روسیه درصدد است مانع توسعه گرجستان و همگرایی این كشور با نهاد های یوروآتلانتیك شود. روسیه می خواهد گرجستان را  به حوزه نفوذ خود تبدیل كند. لذا استقرار نیرو های نظامی روسیه در مناطق اشغالی گرجستان و افزایش توان نظامی و تسلیحات پایگاه های خود زمینه سازی حمله مجدد به گرجستان است. روسیه از موازین و حقوق بین المللی تخطی می كند و حاضر به اجرای توافقنامه آتش بس مورخ 12 اوت 2008 نیست. این كشور درپی جنگ اوت 2008  مانع ادامه فعالیت هیئت ناظران سازمان ملل و سازمان امنیت و همكاری اروپا در گرجستان شده است و حتی به هیئت ناظران اتحادیه اروپا اجازه ورود به مناطق اشغالی را نمی دهد. دولت روسیه همچنین مخالف استقرار نیرو های بین المللی در مناطق اشغالی است. با توجه به اقدامات روسیه، احتمال حمله مجدد این كشور به گرجستان وجود دارد، هرچند كه حمایت های بین المللی از گرجستان و حضور ناظران اتحادیه اروپا می تواند عامل بازدارنده باشد.

3- نقض حقوق مهاجرین اجباری و رانده شدگان  از مناطق اشغالی: حوادث اوایل دهه 90  و در پی آن جنگ اوت 2008  موجب پاكسازی قومی شد که در پی آن بیش از 500 هزار نفر یعنی80 درصد جمعیت مناطق اشغالی از خانه و کاشانه خود رانده شدند. 261 هزار نفر اكنون در دیگر مناطق تحت كنترل دولت مركزی گرجستان سكونت دارند.  نقض حقوق رانده شدگان و مهاجرین اجباری یكی از مهم ترین چالش ها است و دولت گرجستان بازگشت آوارگان به خانه و كاشانه خود و حفظ حقوق شناخته شده آنها را در اولویت كاری خود قرار داده است.

4- مناقشات منطقه قفقاز: توسعه مناقشات و بحران ها از كشور های همسایه به گرجستان یكی از تهدیدات است. مناقشات موجود در منطقه قفقاز كه منبع توسعه بحران ها است، تاثیر منفی بر امنیت این منطقه می گذارد. این در حالی است كه روسیه درصدد رودررویی مردم قفقاز شمالی با گرجستان است.  عدم كنترل مرز های گرجستان و روسیه در آبخازیا و منطقه تسخینوالی شرایط مناسبی برای توسعه جرایم فراملی ایجاد می كند كه به نوبه خود عامل بروز بحران های دیگر در منطقه می باشد.  مناقشه قره باغ میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان خطر دیگری برای امنیت منطقه است و از سر گیری این مناقشه قطعا امنیت كشور های قفقاز جنوبی را مختل كرده و به توسعه نفوذ روسیه در قفقاز كمك خواهد كرد.

  5- تروریسم بین المللی و جرایم سازمان یافته فراملی: تروریسم ناشی از عوامل دولتی و غیر دولتی یكی از چالش های مهم جهان معاصر است. وجود مناطق اشغالی در گرجستان در واقع زمینه توسعه تروریسم و جرایم سازمان یافته را فراهم می كند. ضمنا تروریسم دولتی برای گرجستان به عنوان خطر ویژه تلقی می شود.  با توجه به ظرفیت و نقش ترانزیتی گرجستان، خطر این كه از مناطق اشغالی برای اقدامات غیر قانونی از جمله قاچاق سلاح، مواد مخدر ، تسلیحات كشتار جمعی و قاچاق انسان استفاده شود، وجود دارد.

6- چالش های اجتماعی و اقتصادی: كاهش میزان سرعت رشد سریع و پایدار اقتصادی از چالش های امنیت ملی گرجستان است. مهار چالش های ناشی از تكرار بحران اقتصادی جهانی، از دیگر اهداف مهم گرجستان بوده و در این راستا گرجستان به افزایش میزان سرعت رشد اقتصادی می اندیشد. نابسامانی در توسعه اقتصادی، كاهش در آمد های كشور، و افزایش بی كاری می تواند به تنش اجتماعی و اختلال در ثبات و امنیت كشور منجر شود.  لذا حفظ و رشد اقتصادی و رقابت مردم از اولویت های دولت گرجستان به شمار می رود.

7- چالش های انرژی: تحكیم استقلال انرژی برای تامین امنیت ملی گرجستان  بسیار مهم است. در این راستا باید تنوع در منابع تامین انرژی حفظ شود. از طرف دیگر ایجاد زیرساخت  های لازم  و توسعه منابع  انرژی پاك برای افزایش امنیت انرژی گرجستان حائز اهمیت است.

8- خطرات سایبری: با توجه به افزایش وابستگی زیر ساخت  های حساس گرجستان به تكنولوژی های اطلاعاتی، موضوع مهار چالش های مربوط به حفظ فضای اطلاعاتی گرجستان مطرح می شود. روسیه در جنگ اوت 2008  همزمان با حملات زمینی، هوایی و دریایی حملات هدفمندانه سایبری نیز انجام داد. حملات سایبری روسیه،  اهمیت حفظ فضای سایبری برای امنیت ملی گرجستان را نشان داده است.

9- چالش های زیست محیطی: بحران های ناشی از فر آیند های طبیعی و فعالیت انسانی می تواند محیط زیست، تنوع زیستی و رفاه مردم گرجستان را تهدید كند. گرجستان نگران  آسیب های زیست محیطی ناشی از فعالیت رژیم اشغالگر روسیه در مناطق اشغالی به ویژه در آبخازیا برای آماده سازی المپیك زمستانی  2014 سوچی، است.  دولت گرجستان از طریق همكاری با جامعه بین المللی از تمامی امكانات خود استفاده خواهد كرد تا از فاجعه زیست محیطی در سواحل دریای سیاه كه ناشی از استخراج غیر قانونی مصالح ساختمانی و چوب آبخازیا و انتقال آنها به روسیه است، جلوگیری كند.

10- چالش های جمعیتی:  بهبودی وضعیت جمعیتی برای توسعه كشور اهمیت زیادی دارد. گفتنی است كه میزان زاد و ولد و بازگشت مهاجران گرجی به وطن در مقایسه با  سال های گذشته افزایش چشمگیری داشته است. حفظ این روند یكی از اهداف دولت گرجستان می باشد. تلاش روسیه برای تغییر بافت جمعیتی در مناطق اشغالی و اسكان دادن اتباع روسیه در این مناطق از دیگر چالش های پیش روی گرجستان است و اینگونه  اقدامات روسیه هویت ملی آبخازیایی ها را تهدید می كند.

11- خطرات مربوط به همگرایی مدنی: در راستای همگرایی مدنی ضروری است دولت شرایطی جهت آموزش زبان گرجی برای اتباع این كشور هموار كند تا آنها  بتوانند در عرصه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی كشور حضوری فعالتر داشته باشند.

12- تخریب آثار میراث فرهنگی: گرجستان به حفظ آثار میراث فرهنگی اهمیت می دهد. تخریب هدفمندانه آثار میراث فرهنگی در مناطق اشغالی موجب نگرانی دولت می شود. دولت همچنین درصدد حفظ آثار میراث فرهنگی گرجستان در خارج از كشور است.

محور های سیاست امنیتی گرجستان

1- پایان اشغال مناطق اشغال شده و تنظیم روابط با روسیه:

1.1 - پایان اشغال مناطق اشغال شده: پایان یافتن اشغال مناطق اشغالی ، همگرایی مدنی ساكنان این مناطق و اعاده حاكمیت ملی گرجستان از مهم ترین اولویت های سیاست امنیتی گرجستان می باشد.

دولت گرجستان در این راستا گام های موثر و به موقع را  بر می دارد. ضمنا دولت گرجستان به تعهدات خود درچارچوب توافقنامه آتش بس مورخ 12 اوت 2008 پایبند است. از طرف دیگر  با توجه به سخنرانی رئیس جمهور گرجستان در مجلس اروپا در تاریخ 23 نوامبر سال 2010 ، دولت گرجستان بطور یكجانبه متعهد به رعایت آتش بس شده است. رئیس جمهورگرجستان تعهد کشورش را از طریق نامه های خود به رهبران اتحادیه اروپا، ناتو، سازمان ملل، سازمان امنیت و همكاری اروپا و رئیس جمهوری آمریكا  تایید كرده است. گرجستان همچنان به ارائه طرح صلح به منظور تعیین خودمختاری گسترده مبتنی بر  معیار های اروپایی برای مناطق اشغالی ادامه می دهد و حتی آماده است قبل از تعیین رژیم حقوقی نهایی مناطق اشغالی، با آنها در زمینه های اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی جهت از سرگیری رفت و آمد، بازسازی اقتصاد آن مناطق ، بازگشت رانده شدگان و آوارگان همكاری كند.

گرجستان همچنین از پیشنهاد و طرح های صلح كه به پایان اشغال مناطق اشغالی كمك كند، استقبال می كند. برای پایان اشغال مناطق اشغالی گرجستان، مشاركت فعال جامعه بین المللی ضروری بنظر می رسد. جامعه بین المللی باید روسیه را تحت فشار قرار دهد تا این كشور متعهد به عدم تهاجم به گرجستان شود. موازین بین المللی از جمله اصل عدم استقرار نیرو های بیگانه در دیگر كشورها بدون موافقت این كشور را رعایت كند و به كلیه تعهدات خود در قبال توافقنامه آتش بس 12 اوت 2008  عمل نماید و نیرو های خود را از مناطق اشغالی خارج كند. ضمنا به كارگیری اصطلاح «اشغال» در اسناد حقوقی و سیاسی بین المللی یكی از بخش های سیاست پایان اشغالگری است. در این خصوص  اسناد صادره از سوی پارلمان اروپا، سنای آمریكا و نهاد های دولتی كشور های متحد گرجستان دارای اهمیت است.

دولت گرجستان در راستای حل بحران مناطق اشغالی، خروج نیرو های روسیه و استقرار  نیرو های بین المللی در این مناطق را تنها ساز و كار مناسب می داند.  با توجه به اهمیت حضور ناظران اتحادیه اروپا، دولت گرجستان خواستار توسعه حوزه فعالیت هیئت ناظران است؛ چرا كه ورود ناظران به مناطق اشغالی به توسعه روند صلح  و استقرار ثبات كمك خواهد كرد. ضمنا عادی سازی روابط روسیه و گرجستان می تواند به حل مناقشات در دیگر كشور ها نیز كمك كند.

ادامه سیاست عدم به رسمیت شناختن استقلال مناطق اشغالی و تایید پاكسازی قومی از دیدگاه گرجستان حائز اهمیت است. در این خصوص باید به قطعنامه های سال های 2008، 2009، 2010 و 2011  مجمع عمومی سازمان ملل،  قطعنامه سال 1993 شورای امنیت سازمان ملل، قطعنامه های سال های 1994، 1996 و 1999 سازمان امنیت و همكاری اروپا و قطعنامه سال 2011 مجلس اروپا اشاره شود.

گرجستان جهت خنثی سازی خطر تروریسم ناشی از اقدامات روسیه در مناطق اشغالی، توانمندی های خود را افزایش داده و همكاری خود را با جامعه بین المللی گسترش می دهد.

بازگشت رانده شدگان و مهاجران اجباری به خانه های خود، اعاده حقوق و تامین امنیت آنها باید با رعایت اصول و موازین بین المللی انجام بگیرد تا آنها از حق بازگشت آزادانه بهره مند شوند. گرجستان از هرگونه اقدامات روسیه جهت تغییر وضعیت مالكیت و بافت جمعیتی مناطق آبخازیا و تسخینوالی از طریق توافقنامه های غیر قانونی، جلوگیری خواهد كرد.

1.2 - تنظیم روابط با روسیه: گرجستان خواستار روابطی مبتنی بر اصول حسن همجواری و برابری با روسیه است. چنین روابطی  بدون احترام روسیه به حق حاكمیت گرجستان و بدون پایان اشغالگری میسر نمی باشد. در این راستا گرجستان آمادگی خود را  برای مذاكرات با روسیه اعلام می دارد.

گرجستان خواهان تبدیل روسیه به كشوری دمكراتیك است تا روابط این كشور با دیگران بر اصول احترام به حق حاكمیت، تمامیت ارضی و ارزش های دمكراسی  استوار باشد. دمكراسی سازی در روسیه و قابل پیش بینی بودن سیاست خارجی این كشور  تاثیر مثبتی بر امنیت گرجستان و منطقه خواهد گذاشت.

همگرایی گرجستان با نهاد های اروپایی و یورو آتلانتیك می تواند به استقرار صلح و امنیت در قفقاز كمك كرده و امنیت مرز های روسیه را نیز تضمین كند. این موضوع قطعا به نفع روسیه نیز است.

گرجستان خواهان استقرار صلح و ایجاد فضای همكاری در مناطق جنوبی روسیه؛ در قفقاز شمالی است. دولت گرجستان توسعه روابط با ملل قفقاز شمالی را ضروری می داند تا از این طریق مردم قفقاز شمالی بیشتر از اهداف و سیاست گرجستان مطلع شوند.

2- توسعه نهاد های دولتی و تحكیم دمكراسی: 

3- سیاست تعامل:  

گرجستان درصدد است سیاست مناسب و سازكار های انگیزشی جهت نزدیك ساختن مناطق اشغال شده و ساكنان آن مناطق به گرجستان و توسعه ارتباطات با مردم دیگر مناطق كشور را  تدوین كند. دولت در این راستا سند« استراتژی كشور در قبال مناطق اشغالی از طریق همكاری و تعامل» و « طرح عمل سیاست تعامل» را تدوین كرده است.

از طرف دیگر گرجستان خواستار ادامه همكاری با جامعه بین المللی برای استفاده از ظرفیت های موجود جهت اجرای سیاست تعامل است. ضمنا برای اجرای موفقیت آمیز سیاست تعامل، ضروری است طرح های بشر دوستانه در قبال مناطق اشغال شده با دولت گرجستان هماهنگ شود.

4- توسعه سیستم دفاعی و امنیتی كشور:

گرجستان در راستای حفظ امنیت ملی، اصلاحاتی جهت افزایش كارایی سیستم امنیتی كشور را انجام می دهد. سنگ بنای اصلاحات بخش امنیتی گرجستان، روند بررسی امنیت ملی است كه هماهنگی و همكاری نزدیك نهاد های امنیتی و افزایش كیفیت همكاری بخش های نظامی و غیر نظامی را فراهم می كند.

تشكیل سیستم موثر و كارآمد مدیریت بحران ها جهت شناسایی، پیش بینی و پیشگیری بحران و  محو نمودن سریع یا به حداقل رساندن پیامد های منفی آن از طریق همكاری هماهنگ شده  نهاد های دولتی، یكی از اولویت های سیاست امنیتی گرجستان است.

با توجه به تغییرات انجام شده در فضای امنیتی گرجستان، افزایش توانایی دفاعی كشور یكی از مهم ترین محورهای سیاست امنیتی کشور است. دولت گرجستان امكانات جدید را برای آشنایی نیرو های مسلح كشور با چالش های جدید  فراهم می كند و در راستای آمادگی نیرو های مسلح  برای حفظ تمامیت ارضی برنامه های مختلفی به منظور مدرنیزه سازی سیستم آموزش و تمرین، توسعه سیستم مدیریت نیرو های مسلح، افزایش قابلیت و نزدیك ساختن آن به معیار های ناتو و كمك به روند همگرایی با نهاد های یورآتلانتیك، انجام می دهد.

 دولت در این راستا، دكترین هایی را تدوین كرده و درصدد مدیریت موثر امكانات و منابع حساس و مهم كشور می باشد. از طرفی بكارگیری از سیتم كارآمد مدیریت بحران ها در ارتش و توسعه همكاری بین نهاد های نظامی و غیر نظامی در زمینه مدیرت و كنترل بحران ها  امری مهم و  ضروری است.

سیاست دفاعی گرجستان بر اصل دفاع همگانی استوار است. اجرای موفقیت آمیز این سیاست نیاز به ایجاد سیستم دفاع غیر نظامی، توسعه زیرساخت های لازم و سیستم كارآمد  نیروی ذخیره دارد. همكاری با كشور های متحد بمنظور توسعه سیستم نیروی ذخیره و استفاده از تجربیات  آنها ضروری بنظر می رسد. گرجستان پایبند به ارزش های دمكراتیك است و روند همگرایی با نهاد های یورآتلانتیك را ادامه می دهد. لذا افزایش سازگاری نیروی های مسلح گرجستان با ناتو یكی از اولویت اصلاحات دفاعی گرجستان می باشد. ضمنا گرجستان برای تحكیم  توان دفاعی خود درصدد توسعه همكاری با كشور های متحد است.

از طرف دیگر گرجستان  برای مشاركت فعال در برنامه های صلح ناتو تلاش می كند. حضور    نیرو های نظامی گرجستان در عملیات بین المللی ناتو از یك سو اهمیت گرجستان را برای امنیت حوزه یورآتلانتیك افزایش میدهد و از سوی دیگر  به افزایش توان نظامی  نیرو های گرجستان كمك می كند.

5- همگرایی با ناتو  و اتحادیه اروپا:

عضویت در اتحادیه اروپا و پیمان آتلانتیك شمالی یكی از مهم ترین اولویت های سیاست خارجی و امنیتی گرجستان است. گرجستان كه به خاطر قرار داشتن در حوزه دریای سیاه و در ناحیه جنوب شرقی اروپا،  بخش جغرافیایی، فرهنگی و سیاسی اروپا  محسوب می شود،  بدلیل تحولات تاریخی از مسیر توسعه طبیعی خود جدا شده بود. اكنون انتخاب گرجستان همگرایی با اتحادیه اروپا و پیمان آتلانتیك شمالی است تا امنیت و توسعه این كشور تامین شود.


5.1 - عضویت در پیمان اتلانتیك شمالی:

عضویت در ناتو یكی از مهم ترین اهداف سیاست خارجی گرجستان است.  ناتو از نظر گرجستان یك وسیله اصلی برای تامین امنیت و توسعه پایدار حوزه یورآتلانتیك بوده و اساس معماری امنیت این حوزه می باشد.  عضویت گرجستان در ناتو می تواند از یك سو امنیت گرجستان را تضمین كند و از دیگر سو به استقرار ثبات در كل منطقه كمك كند.  ضمنا اصلاحات جاری در راستای عضویت در ناتو موجب تحكیم نهاد های دمكراتیك گرجستان و افزایش توان دفاعی این كشور می شود.  با توجه به نظر سنجی برگزار شده در سال 2008  محافل سیاسی و اجتمایی گرجستان در خصوص عضویت كشور در ناتو اتفاق نظر دارند. از سال 2004 گرجستان در راستای توسعه همكاری با ناتو  به پیشرفت های بزرگ دست یافته است.  رهبران ناتو در اجلاس 2008 در بخارست توافق كردند كه گرجستان به عضویت ناتو در آید.  این موضوع در تصمیمات سران ناتو در اجلاس های  استراسبورگ و لیسبون  و همچنین در راهبرد جدید ناتو منعكس شده است.

حمله روسیه به گرجستان در سال 2008  نتوانست مسیر توسعه گرجستان و روند همگرایی این كشور با ناتو را متوقف كند. با تشكیل كمیسیون ناتو وگرجستان؛ آغاز اجرای طرح سالانه ملی  همكاری گرجستان با ناتو تسریع شده است. گرجستان همچنین در مجمع پارلمانی ناتو حضور فعالی دارد. با توجه به اینكه گرجستان خود را نیز مسئوول تامین امنیت دسته جمعی می داند، در عملیات صلح بین المللی و عملیات ناتو مشاركت می كند.  در این راستا حضور نیرو های گرجی در افغانستان حائز اهمیت است.

 5.2-  همگرایی با اتحادیه اروپا:

همگرایی مرحله ای گرجستان با اتحادیه اروپا یكی از محور های توسعه سیاسی و اقتصادی گرجستان می باشد. توسعه همكاری با اتحادیه اروپا  موجب تحكیم نهاد های دمكراتیك گرجستان و تثبیت روند همگرایی می شود.

گرجستان خواستار گسترش حوزه های همكاری و استفاده از آزادی های چهارگانه (نقل و انتقالات آزاد مردم، كالا، خدمات و سرمایه) با اتحادیه اروپا است. گرجستان  سیاست همسایگی اتحادیه اروپا طرح مشاركت شرق را عامل مساعدت در همگرایی با اتحادیه اروپا می داند.

گرجستان مذاكرات در خصوص انعقاد موافقتنامه درباره عضویت وابسته با اتحادیه اروپا را  بمنظور توسعه روابط از طریق همگرایی سیاسی و اقتصادی  از جمله ایجاد منطقه آزاد تجارت ، ادامه    می دهد.

گرجستان همچنین درصدد اجرای موفقیت آمیز توافقنامه تسهیل رژیم روادید  (visa facilitation and readmission agreements ) و توسعه همكاری در چارچوب ابتكار« مشاركت برای تحرك»  (Mobility Partnership)  است.  هدف گرجستان رسیدن به رژیم لغو روادید با اتحادی اروپا است.

گرجستان بر اهمیت توسعه همكاری با اتحادیه اروپا در بخش های مختلف به ویژه در زمینه تامین امنیت انرژی، حمل و نقل آموزش، فرهنگی  و غیره تاكید می كند.

گرجستان خواستار مشاركت فعال اتحادیه اروپا در روند حل مناقشه گرجستان و روسیه است. دراین رابطه برسمیت شناختن اشغال مناطق گرجستان توسط روسیه از سوی جامعه بین المللی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا گرجستان از قطعنامه  17 نوامبر سال 2011 مجلس اروپا استقبال می كند.

گرجستان همچنین از سیاست اتحادیه اروپا جهت همكاری و تعامل بیشتر با روسیه استقبال می كند. سیاست اتحادیه اروپا زمانی موثر خواهد بود كه بتواند به شكل گیری سیاست خارجی روسیه مبتنی بر اصول احترام به حاكمیت كشور های همسایه و همزیستی مسالمت آمیز  با آنها ، كمك كند.

از طرف دیگر گرجستان انتظار دارد كه اتحادیه اروپا بعنوان میانجیگر توافقنامه آتش بس  ماه اوت 2008 بین گرجستان و روسیه،  فدراسیون روسیه را جهت اجرای قرارداد آتش بس و پایبندی به موازین بین المللی  بیشتر تحت فشار قرار دهد.

6- همكاری در منطقه قفقاز جنوبی:

گرجستان با توجه به اهمیت توسعه همكاری با همسایگان، با اقدامات سیاسی و اقتصادی خود  به توسعه منطقه و تبدیل آن به منطقه آرام ، با ثبات و جذاب كمك می كند.

گرجستان بطور سنتی روابط خوبی با كشور های همسایه جمهوری آذربایجان و ارمنستان دارد  و معتقد است كه با رویكرد های مشترك می توان توسعه آتی  منطقه را تامین كرد. در این راستا  توسعه همكاری منطقه ای و ایجاد حوزه مشترك اقتصادی و بازار  به استقرار صلح و ثبات در منطقه كمك خواهد كرد.  ضمنا قابلیت های گرجستان در حوزه دریای سیاه می تواند عامل گسترش همكاری باشد.

علی رغم اختلافات موجود؛ سه كشور قفقاز جنوبی می توانند همكاری منطقه ای در زمینه مبارزه با تروریسم، جرایم سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر گسترش دهند و برنامه های مشترك برای حفظ محیط زیست اجرا كنند. اینگونه همكاری ها می تواند  به توسعه همكاری اقتصادی و توسعه گفتگو های سیاسی بین كشور های منطقه كمك كند.

لاینحل ماندن مناقشه قره باغ امنیت كشور های منطقه را تهدید می كند. لذا گرجستان  از حل مسالمت آمیز این مناقشه با مشاركت فعال جوامع بین المللی حمایت می كند.

گرجستان خواستار توسعه همكاری اقتصادی و تجاری با آذربایجان و ارمنستان است. اجرای طرح های بزرگ اقتصادی برای تثبیت امنیت نیز ضروری می باشد و می تواند منجر به تحكیم اعتماد و شكل گیری مناسبات پایدار تجاری گردد.

روابط گرجستان با جمهوری آذربایجان به روابط استراتژیك تبدیل شده است. طرح های مشترك انرژی، حمل و نقل و ارتباطات نقش موثری در توسعه دو كشور ایفا می كند. طرح خط راه آهن «باكو- تفلیس- قارص » یكی از طرح های مشترك است كه دو كشور به وسیله آن می توانند نقش ترانزیتی خود در منطقه را افزایش دهند و به شبكه بین المللی راه آهن بپیوندند. راه اندازی خط راه آهن «باكو- تفلیس- قارص» به توسعه روابط اقتصادی  بین شرق و غرب  كمك كرده و موجب  نزدیك شدن گرجستان به حوزه اروپا خواهد شد.

«باكو- تفلیس- جیهان» ، «باكو- سوپسا» و «باكو- تفلیس- ارزروم» سه طرح مهم انرژی است كه علاوه بر جنبه اقتصادی آن  به تثبیت امنیت در منطقه نیز كمك می كند. گرجستان و جمهوری آذربایجان همچنین درصدد عملی شدن طرح هایی مثل « نابوكو»، «جریان سفید»، «كوریدورحمل و نقل نفت یورو آسیا»‌  و «اگری» (Azerbaijan-Georgia-Romania Interconnector Project)  هستند تا منابع انرژی كشور های آسیای میانه و آذربایجان  با استفاده از قابلیت های ترانزیتی گرجستان و آذربایجان  به بازار های جهانی منتقل شود.

گرجستان در زمینه های سیاسی، امنیتی و روند همگرایی با نهاد های یورآتلانتیك نیز با جمهوری آذربایجان همكاری می كند. همكاری دو كشور در چارچوب اتحادیه گوام نیز حائز اهمیت است.  مشاركت آذربایجان در برنامه «مشاركت شرقی» اتحادیه اروپا و برنامه«مشاركت برای صلح »‌ ناتو  به هماهنگ شدن منافع دو كشور و اتخاذ مواضع مشترك كمك می كند.

گرجستان همكاری نزدیكی با ارمنستان در تمامی زمینه ها دارد. گرجستان معتقد است كه توسعه روابط حسنه و گسترش همكاری فیمابین گرجستان و ارمنستان می تواند منافع متقابل را تامین كرده روابط سنتی دو كشور را توسعه دهد.  

گرجستان درصدد گسترش همكاری های اقتصادی با ارمنستان است. همكاری دو كشور در بخش های مختلف از جمله تجارت، حمل و نقل و گردشگری موجب افزایش مناسبات فیمابین خواهد شد.

گرجستان از حضور ارمنستان در طرح مشاركت شرقی اتحادیه اروپا حمایت می كند و خواستار گسترش همكاری این كشور با ناتو است. گرجستان همچنین خواهان عادی سازی روابط ارمنستان با تركیه  بوده و آماده است به روند عادی سازی روابط دو كشور كمك كند.

7- تحكیم روابط خارجی:

توسعه روابط سیاسی و گسترش تجارت خارجی، جذب سرمایه گذاری ها و تحكیم مناسبات اجتماعی و فرهنگی از اولویت های دولت گرجستان است. در این راستا گرجستان همكاری های دوجانبه و چندجانبه خود را با جوامع بین المللی توسعه می دهد.

7.1-  ایالات متحده آمریكا:

پس از استقلال گرجستان، ایالات متحده آمریكا  همواره از حاكمیت و تمامیت ارضی ، توسعه نهاد های دمكراتیك، توسعه اقتصاد بازاری و همگرایی گرجستان با نهاد های اروپایی و یوروآتلانتیك حمایت کرده است.

گرجستان درصدد توسعه روابط استراتژیك با آمریكا می باشد و این موضوع در منشور همكاری كه در ژانویه سال 2009 به امضا رسید منعكس شده است. هدف منشور همكاری، كمك به روند توسعه همكاری های دفاعی، امنیتی، اقتصادی، انرژی ، اجتماعی و فرهنگی از طریق اجرای تصمیمات گروه های كاری است.

حمایت دولت آمریكا و تاكید آن بر لزوم پایان اشغالگری مناطق گرجستان  برای دولت تفلیس اهمیت ویژه ای دارد.

گرجستان توسعه همكاری های اقتصادی و تجاری با آمریكا را ضروری می داند و درصدد جذب سرمایه گذاری و افزایش صادرات محصولات گرجی به آمریكا است.  با توجه به قرارداد تجارت ترجیحی بین دو كشور امكان صادرات محصولات گرجی به آمریكا با تعرفه های كمتر، فراهم شده است. گرجستان همچنین خواستار برقراری رژیم تجارت آزاد با آمریكا است.

كمك های مالی آمریكا برای گرجستان حائز اهمیت است. كمك یك میلیارد دلاری آمریكا پس از جنگ 2008 و همچنین اختصاص كمك ها از سوی شركت چالش هزاره آمریكا  برای اجرای طرح های عمرانی و توسعه نهاد های دمكراتیك اهمیت ویژه ای داشته است. آمریكا همچنین برنامه های آموزشی و علمی را جهت افزایش دانش و آگاهی محققان و دانشجویان گرجی اجرا  می كند.

توان دفاعی گرجستان از طریق كمك های آمریكا افزایش قابل توجهی  داشته است و گرجستان خواستار تعمیق این همكاری ها است.

حمایت دولت آمریكا و تاكید آن بر لزوم پایان اشغالگری مناطق گرجستان  برای دولت تفلیس اهمیت ویژه ای دارد.

گرجستان توسعه همكاری های اقتصادی و تجاری با آمریكا ضروری می داند و در صدد جذب سرمایه گذاری و افزایش صادرات محصولات گرجی به آمریكا است.  با توجه به قرارداد تجارت ترجیحی بین دو كشور امكان صادرات محصولات گرجی به آمریكا با تعرفه های كمتر، فراهم شده است.  گرجستان همچنین خواستار برقراری رژیم تجارت آزاد  با آمریكا است.

كمك های مالی آمریكا برای گرجستان حائز اهمیت است. كمك یك میلیارد دلاری آمریكا پس از جنگ 2008 و همچنین اختصاص كمك ها از سوی شركت چالش هزاره آمریكا  برای اجرای طرح های عمرانی  و توسعه نهاد های دمكراتیك اهمیت ویژه ای داشته است. آمریكا همچنین برنامه های آموزشی و علمی را جهت افزایش دانش و آگاهی محققان و دانشجویان گرجی اجرا می كند.

توان دفاعی گرجستان  از طریق كمك های امریكا افزایش قابل توجهی  داشته است و گرجستان خواستار تعمیق این همكاری است.

 گرجستان حمایت سیاسی و نظامی خود را از ائتلاف های پیشنهادی آمریكا ادامه می دهد. نیرو های نظامی گرجستان كه در چارچوب برنامه های آموزش و تمرین آمریكا آموزش دیده اند در عملیات بین المللی صلح  از جمله برنامه ایساف ناتو در افغانستان شركت می كنند. گرجستان و آمریكا در زمینه مبارزه با قاچاق مواد هسته ای نیز همكاری می كنند.

7.2 - اكراین:

گرجستان در صدد  استفاده از  فرصت های همكاری استراتژیك  با اكراین است. افزایش نقش اكراین به عنوان كشور دمكراتیك و صلح طلب می تواند  به استقرار صلح و ثبات در منطقه كمك كند.

گرجستان و اكراین در زمینه های سیاسی و امنیتی همكاری دو جانبه و همكاری بین المللی در چارچوب سازمان ملل، سازمان امنیت و همكاری اروپا، سازمان همكاری حوزه دریای سیاه و اتحادیه گوام دارند. گرجستان همچنین خواستار توسعه همكاری با اكراین در روند همگرایی با نهاد های یورآتلانتیك  بوده و از مشاركت این كشور در طرح «مشاركت شرقی» اتحادیه اروپا استقبال می كند.

7.3 - تركیه:

تركیه شریك منطقه ای گرجستان است كه همواره از تمامیت ارضی و حاكمیت گرجستان و تلاش این كشور برای توسعه نهاد های سیاسی، اقتصادی و امنیتی حمایت می كند.  ضمنا تركیه بزرگترین شریك تجاری و اقتصادی گرجستان می باشد و رژیم های لغوروادید و تجارت آزاد بین دو كشور بر قرار شده است.  توسعه همكاری های اقتصادی  و اجرای موفقیت آمیز طرح های انرژی و حمل و نقل  اهمیت راهبردی برای دو كشور دارد.  گرجستان و تركیه در چارچوب طرح های خط لوله باكو- تفلیس- جیهان و باكو- تفلیس-ارزروم همكاری می كنند و حضور فعالی در اجرای طرح های مثل «باماكو»، « جریان سفید»‌، «كوریدور انتقال نفت ارو آسیا» و «خط راه آهن باكو- تفلیس- قارص»  دارند.  علاوه بر این تركیه بعنوان عضو ناتو  یكی از مهم ترین شرکای نظامی گرجستان است. در این راستا گرجستان خواهان توسعه همكاری های نظامی و امنیتی با تركیه است.

همكاری دو كشور در بخش فرهنگی نیز دارای اهمیت است. دو كشور همكاری فعال در زمینه آثار میراث فرهنگی آغاز كرده اند. توسعه این همكاری به نفع هر دو كشور می باشد.

7.4 - همكاری با دیگر كشور های جهان:

گرجستان جهت استفاده از تجربیات كشور های حوزه دریای بالتیك و كسب حمایت آنها برای عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا ، با این كشور ها همكاری می كند.

گرجستان در صدد توسعه همكاری  با كشور های اروپای جنوب شرقی و حوزه اسكان دیناوی است. حمایت این كشور ها از تمامیت ارضی گرجستان و اصلاحات جاری در این كشور دارای اهمیت ویژه ای است. گرجستان از توسعه همكاری با ملداوی و بلاروس و مشاركت این كشور ها در طرح مشاركت شرقی اتحادیه اروپا  استقبال می كند.

گرجستان به عنوان حلقه ارتباطی بین اروپا و آسیا،  توسعه همكاری  به ویژه همكاری های اقتصادی ، انرژی و حمل و نقل با قزاقستان، قرقیزستان، تركمنستان، ازبكستان و تاجیكستان را مد نظر دارد.  هدف این همكاری كمك به توسعه تجارت و گردش آزاد سرمایه بین غرب و شرق است. آگاهی كشور های آسیای مركزی از تحولات سیاسی گرجستان برای دولت تفلیس اهمیت دارد. تلاش فدراسیون روسیه  برای تغییر مرز های بین المللی چالش بزرگی برای همسایگان روسیه است.

گرجستان  توسعه روابط و همكاری با چین، ژاپن، كره جنوبی، كشور های خلیج فارس، هند، كانادا ، برزیل،  استرالیا ، اسراییل،  كشور های آسیای جنوب شرقی، آمریكای لاتین و آفریقا را جهت توسعه تجارت ، جذب سرمایه گذاری و كسب حمایت بین المللی ، ضروری و مهم می داند.

 در راستای جذب سرمایه گذاری، افزایش آگاهی مردم در مورد گرجستان و كسب حمایت ها لازم است. روند برقراری روابط سیاسی و دیپلماتیك با كشور های آمریكای لاتین و حوزه دریای كارائیب و توسعه همكاری های اقتصادی و تجاری با آنها ادامه یابد. در روند مذاكرات با این كشور ها باید نسبت به موضوع حمایت از  تمامیت ارضی گرجستان توجه ویژه ای داشت.

7.5 - همكاری با سازمان های بین المللی:

همكاری با سازمان های بین المللی یكی از مهم ترین اولویت سیاست خارجی و امنیت ملی گرجستان است.

 
7.5.1 - سازمان ملل:

گرجستان معتقد است كه سازمان ملل باید نقش فعال تری جهت استقرار صلح در جهان و حل مناقشات و بحران های موجود ایفا كند. در این راستا باید تلاش شود تا كارایی سازمان ملل افزایش یابد. گرجستان تعطیلی ماموریت هیئت ناظران سازمان ملل را كه ناشی از فشار های روسیه بوده است، را بسیار منفی ارزیابی می كند و معتقد است كه این موضوع می تواند تاثیر منفی بر نقش سازمان ملل در تامین و تثبیت امنیت جهانی بگذارد.


7.5.2 - سازمان امنیت و همكاری اروپا:

سازمان امنیت و همكاری اروپا یكی از مهم ترین سازمان ها برای تامین امنیت اروپا می باشد. این سازمان باید نقش ویژه ای در استقرار صلح ، ثبات و دمكراسی در اروپا داشته باشد.

گرجستان همواره به اصول تعریف شده در اسناد این سازمان مبتنی بر احترام به حفظ تمامیت ارضی و حاكمیت كشورها، پایبند است. گرجستان معتقد است كه افزایش نقش سازمان امنیت وهمكاری اروپا می تواند به توسعه امنیت كشور های عضو كمك نماید.

روسیه برای جلوگیری از مشاركت سازمان های بین المللی در روند حل مناقشات گرجستان  از ادامه فعالیت هیئت ناظران سازمان امنیت و همكاری اروپا ممانعت به عمل آورد؛  با اینحال تلاش گرجستان برای از سرگیری فعالیت هیئت ناظران سازمان امنیت و همكاری اروپا در خاك این كشور از جمله در مناطق اشغالی و افزایش نقش این سازمان جهت توسعه امنیت و دمكراسی گرجستان ادامه دارد. كمك و مساعدت سازمان امنیت و همكاری اروپا برای به انجام رساندن موفقیت آمیز روند تحكیم نهاد های دمكراتیك و اصلاحات جاری، اهمیت ویژه ای دارد.

7.5.3 - شورای اروپا:

همكاری در چارچوب شورای اروپا یكی از بهترین فرصت ها برای  استقرار موازین و ارزش های اروپایی درگرجستان است. با توجه به پایبندی این كشور به موازین و ارزش های اروپایی، زمینه تبدیل گرجستان به یك كشور دمكراتیك فراهم می باشد. گرجستان در صدد اجرای توصیه های شورای اروپا  برای توسعه دمكراسی، حفظ حقوق اقلیت قومی،  رعایت حقوق بشر و تثبیت حاكمیت قانون است.

8- مبارزه با تروریسم بین المللی و جرایم سازمان یافته فراملی:

هدف سیاست ضد تروریستی گرجستان، تامین امنیت شهروندان و نهاد های این كشور است. گرجستان عضو كنوانسیون های مبارزه با تروریسم سازمان ملل بوده و در این راستا  همكاری های خود را گسترش می دهد.

گرجستان برای رسیدن به این هدف مهم همكاری نزدیكی با كمیته مبارزه با تروریسم سازمان ملل دارد و واحد های ضد تروریستی از جمله؛ یگان های ویژه نیرو های مسلح و انتظامی كشور را توسعه  می دهد. گرجستان جهت جلوگیری از  استفاده گروه های تروریستی از خاك گرجستان، حراست از مرز ها  و نظارت بر گمركات را افزایش داده  در راستای مبارزه با تروریسم و جرایم سازمان یافته فراملی  با كشور های همسایه آذربایجان، تركیه و ارمنستان همكاری می كند.

مناطق اشغالی گرجستان اكنون  به منشاء تهدید های تروریستی تبدیل شده اند.  در سال های اخیر  عملیات تروریستی در گرجستان  از مناطق اشغالی و توسط عوامل روسیه  برنامه ریزی و اجرا می شد.  برای خنثی سازی این خطر  لازم است كه جامعه بین المللی  فشار های خود را بر روسیه افزایش دهد  تا روسیه  در صورت تكرار عملیات تروریستی بهای سنگین سیاسی بپردازد.

گرجستان با توجه به اهمیت مبارزه با تروریسم هسته ای  با آژانس بین المللی انرژی اتمی و دیگر سازمان های بین المللی و كشور های جهان همكاری می كند تا از استفاده از خاك گرجستان برای تولید و انتقال مواد هسته ای و رادیو اكتیو جلوگیری شود. گرجستان در راستای عدم گسترش مواد هسته ای و رادیو اكتیو  نگران وضعیت موجود در مناطق اشغالی است.

گرجستان با شركت در عملیات بین المللی ضد تروریستی حضور فعالی در ائتلاف ضد تروریستی دارد. با توجه به اینكه تروریسم بین المللی تهدید جدی برای امنیت جهان است ، عدم موفقیت در عملیات افغانستان تاثیر منفی بر امنیت كشور های جهان و منطقه از جمله گرجستان خواهد گذاشت.

9- سیاست امنیت اقتصادی:

سیاست اقتصادی گرجستان مبتنی بر اصل آزادی اقتصاد بوده و هدف اصلی سیاست امنیت اقتصادی این كشور فراهم كردن شرایط مناسب برای كمك به توسعه كشور، افزایش رفاه مردم و رقابت پذیری اقتصاد و مردم است.

تحكیم ثبات اقتصاد كلان از طریق اتخاذ سیاست جدی مالی، به حد اقل رساندن نرخ تورم، كاهش هزینه های عمومی، كاهش بدهی های خارجی، رفع كسری بودجه با مازاد بودجه و بهبودی سیستم مالیاتی، از مهم ترین اولویت های سیاست امنیت اقتصادی گرجستان محسوب می شود.

 توسعه روابط سازنده اقتصادی با اتحادیه اروپا، آمریكا و كشور های منطقه از محور های  سیاست اقتصادی و امنیتی كشور می باشد. توسعه همكاری های اقتصادی و روابط مرزی  می تواند نقش موثری در كاهش تنش ایفا نماید. گرجستان در این راستا آماده همكاری با كشور های آذربایجان، تركیه، تركمنستان، ایران، ارمنستان، اكراین، قزاقستان، كشور های خاورمیانه، حوزه دریای سیاه و  دیگر كشور های آسیای مركزی و شرقی، است.

گرجستان توسعه زیرساخت های حمل و نقل كشور، افزایش بهره برداری از ظرفیت  ترانزیتی كشور و همگرایی با سیستم های حمل و نقل بین المللی را ضروری می داند.

سیاست اقتصادی گرجستان عدم مداخله دولت در فعالیت اقتصادی شركت ها، حفظ آزادی اقتصادی و مالكیت شخصی، بهبود سیستم مالیاتی و اجرای سیاست دقیق مالی را تامین می كند.

گرجستان درصدد است فراهم نمودن شرایطی است تا مردم دسترسی به محصولات خوب و ارزان داشته باشند. ایجاد فضای مناسب برای جذب سرمایه گذاری، افزایش رقابت پذیری مردم و اقتصاد و رشد اشتغال زایی از دیگر اهداف سیاست اقتصادی گرجستان است. برای تحقق این اهداف ایجاد بازار كار رقابت پذیر ضروری بنظر می رسد. ضمنا كمك به آماده سازی نیروی كار مجرب که از طریق اجرای سیاست هدفمندانه آموزشی میسر می شود، موجب افزایش رقابت پذیری مردم و اقتصاد خواهد شد.

10- سیاست امنیت انرژی:

 دولت در راستای تامین امنیت انرژی، جذب سرمایه گذاری، تقویت همكاری های بین المللی در بخش انرژی و توسعه زیرساخت های انرژی كشور را ضروری می داند.  ضمنا دولت گرجستان بر ضرورت تنوع در منابع انرژی و تامین كنندگان آن و مشاركت در طرح های منطقه ای و بین المللی  تاكید می كند. در این راستا دولت گرجستان در چارچوب  برنامه كوریدور انرژی جنوب، خواهان اجرای طرح های جدید از جمله طرح های انتقال نفت و گاز  منطقه دریای خزر و آسیای مركزی به اروپا از طریق گرجستان است.

گرجستان بخشی از كوریدور های مهم انتقال انرژی است  و از نقش خود  برای انتقال منابع انرژی دریای خزر و آسیای مركزی به اروپا از طریق مسیر های متنوع، به خوبی آگاه است.  بنادرگرجستان ، خط لوله باكو- سوپسا،  باكو- تفلیس- جیهان و باكو- تفلیس- ارزروم از جمله پروژه های مهم فعال  بوده و گرجستان درصدد اجرای موثراین پروژه ها است.

توسعه زیرساخت های انرژی و افزایش بهره برداری از منابع آبی و دیگر منابع انرژی پاك كشور از دیگر اولویت های سیاست امنیت انرژی گرجستان می باشد. گرجستان همچنین  همكاری خود را با سرمایه گذاران خارجی جهت بهره برداری از منابع انرژی تجدید پذیر ادامه و توسعه می دهد.

با توجه به اینكه ساخت خطوط جدید انتقال برق و نیروگاه های برقی  و بازسازی نیروگاه های فرسوده  به كاهش  وابستگی  به منابع انرژی وارداتی  و افزایش  امنیت انرژی كشور كمك می كند ، لذا گرجستان  در صدد تبدیل شدن به بزرگترین صادر كننده  برق در منطقه است. در این راستا افزایش تولید برق و ساخت خطوط انتقال برق  ضروری است.

11- سیاست آموزشی:

تكمیل نظام آموزشی كشور از مهم ترین اولویت دولت گرجستان است. اصلاحات همه گیر نظام آموزشی کشور جهت افزایش كیفیت آموزش متوسط، عالی و حرفه ای و كمك به ایجاد جامعه مبتنی بر دانش، انجام می شود. در این راستا ایجاد فضای مناسب برای توسعه علم و مشاركت فعال بخش خصوصی در نظام آموزشی از ضروریات كشور محسوب می شود.

نظام آموزشی گرجستان برای شهروندان این كشور باید فرصت های شغلی و امكان استفاده از دانش را مهیا كند.

یكی از بخش های اصلاحات انجام شده در نظام آموزشی اجرای برنامه های آموزش زبان های خارجی به ویژه زبان انگلیسی و آموزش رایانه در مدارس متوسط است.

یكی دیگر از اولویت های اصلاحات نظام آموزشی كشور توسعه آموزش حرفه ای می باشد. توسعه اقتصاد گرجستان ضرورت توسعه آموزش حرفه ای را دو چندان می سازد.

توسعه آموزش عالی نیز برای پیشرفت كشور اهمیت ویژه ای دارد. افزایش كیفیت آموزش عالی درگرجستان یكی از پیش شرط های توسعه ظرفیت های علمی و توسعه اقتصاد كشور می باشد. ضمنا گسترش همكاری های بین المللی در بخش های تحقیقاتی، علمی و تكنولوژی ضروری بنظر می رسد.

12- سیاست امنیت اجتماعی و بهداشتی:

كمك به فقر زدایی، افزایش سطح زندگی و شكل گیری قشر قدرتمند متوسط از اهداف سیاست امنیت اجتماعی و بهداشتی گرجستان است.

دولت جهت تامین امنیت اجتماعی و بهداشتی مردم درصدد است به اشتغال زایی كمك كرده بیمه اجتماعی را توسعه و همگانی نماید.

محور های سیاست بهداشتی كشور به شرح ذیل است: كمك به افزایش كیفیت خدمات پزشكی، توسعه نظام آموزش پزشكی، افزایش کارایی سیستم پیشگیری و مدیریت امراض مسری، پیشگیری و درمان بیماری های خطرناك (ایدز، اعتیاد، سل و غیره)، توسعه سیستم نظارت بر آزمایشگاه ها و بیماری های همه گیر جهت جلوگیری از عفونت های خطرناكی كه منشاء مصنوعی یا طبیعی دارند، راه اندازی سیستم های واكنش سریع، كمك به ترویج شیوه زندگی سالم، قابل دسترسی كردن خدمات پزشكی از طریق توسعه سیستم بیمه درمان و قابل دسترسی كردن خدمات پزشكی برای قشر زیر خط فقر.

13- سیاست امنیت سایبری:

 گرجستان در نظر دارد یك سیستم امنیت اطلاعات را ایجاد كند تا  با استفاده آن خنثی سازی حملات سایبری، به حد اقل رساندن اثرات آن و  بازسازی سریع زیرساخت ها  امكان پذیر شوند.

گرجستان با توجه به اهمیت تامین امنیت اطلاعات محرمانه و حفظ سیستم های اطلاعات كشوراساس حقوقی و زیرساختهای لازم را جهت ارتقاء تكنولوژی های اطلاعاتی  و حفظ اطلاعات  فراهم می كند.

گرجستان در راستای تامین امنیت سایبری درصدد گسترش همكاری با كشور های متحد و استفاده از تجربیات آنها است.

14- سیاست امنیت زیست محیطی:

هدف سیاست امنیت زیست محیطی گرجستان ، حفظ امنیت مردم و محیط زیست  از طریق پیشگیری از آلودگی محیط زیست، كاهش منابع طبیعی و بحران های ناشی از حوادث طبیعی  یا فعالیت انسان، می باشد.  در این خصوص  توجه ویژه ای به پیشگیری از حوادث طبیعی همانند سیل، بهمن، رانش زمین ، زلزله و حوادث صنعتی  می شود.

انجام اقدامات موثر  برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست، پیشگیری از آلودگی منابع آبی و زمین، حفظ جنگل ها، پیشگیری از آلودگی دریای سیاه و پاكسازی مناطق گرجستان از ضایعات رادیواكتیو از دیگر اهداف سیاست امنیت زیست محیطی گرجستان است.

با توجه به لزوم همكاری منطقه ای و بین المللی برای تامین امنیت زیست محیطی، گرجستان خواستار مشاركت فعال جامعه بین المللی برای جلوگیری از تخریب محیط زیست مناطق اشغالی از سوی روسیه ، است. دولت گرجستان با استفاده از امكانات سیاسی خود تلاش خواهدكرد با كمك جامعه بین المللی روسیه را تحت فشار قرار داده از انتقال غیر قانونی مصالح ساختمانی و چوب آبخازیا به روسیه برای المپیك زمستانی سوچی كه یك تهدید زیست محیطی  برای گرجستان و منطقه است، جلوگیری نماید.

گرجستان در زمینه امنیت زیست محیطی با كشور های منطقه همكاری می كند. همكاری گرجستان با آذربایجان، ارمنستان و تركیه می تواند  به تحكیم امنیت زیست محیطی منطقه كمك كند.

15- حفظ میراث فرهنگی:‌

گرجستان از طریق توسعه همكاری با  یونسكو و دیگر سازمان های بین المللی  درصدد  حفظ و توسعه میراث فرهنگی و آثار منحصر به فرد خود كه بخشی از میراث فرهنگی جهان است، می باشد. در این راستا  اتخاذ سیاست حفظ میراث فرهنگی  با هدف كمك به هنر كهن و معاصر گرجستان و نگهداری آثار معماری، ضروری بنظر می رسد. گرجستان همچنین  جهت حفظ میراث فرهنگی برونمرزی خود با كشور هایی كه اثار تاریخی گرجی در آنجا واقع شده باشد و ارزش های فرهنگی در موزه ها یا كنتابخانه های این كشورها  نگهداری شده باشد، همكاری خواهد كرد.

آثار تاریخی و فرهنگی گرجستان كه در مناطق تحت اشغال روسیه واقع شده اند، در معرض خطر نابودی قرار می گیرند. لذا جامعه بین المللی باید در حفظ این آثار مشاركت نمایند.  در این راستا همكاری با  یونسكو، مركز بین المللی مطالعات حفظ و مرمت دارایی های فرهنگی (ICCROM)، شورای بین المللی اثار و مكان های باستانی (ICOMOS) و اتحادیه بین المللی حفظ طبیعت (IUCN) دارای اهمیت ویژه ای است.

16- سیاست جمعیتی:

گرجستان جهت بهبودی وضعیت جمعیتی از برنامه های افزایش زاد و ولد، كاهش مرگ و میر كودكان، ترویج شیوه زندگی سالم و افزایش سن امید به زندگی حمایت می كند.

دولت گرجستان در صدد فراهم كردن شرایط مناسبی برای بازگشت گرجیان برونمرزی و دیگر اتباع گرجستان مقیم خارج به این كشور است. در این راستا دولت ارتباطات خود را با جوامع گرجیان برونمرزی تقویت كرده از اقدامات و تلاش های آنها برای حفظ زبان گرجی و ارتباط با میهن تاریخی تشویق می كند.

گرجستان نگران  سیاست فدراسیون روسیه جهت تغییر مصنوعی و غیر قانونی بافت جمعیتی آبخازیا و اسكان روسی تبار ها در آنجا است. گرجستان تلاش خواهد كرد تا از این اقدامات روسیه جلوگیری كرده به حفظ هویت قومی و فرهنگی آبخازیایی ها كمك كند.

17- سیاست همگرایی مدنی:

دولت گرجستان به روند همگرایی و مشاركت اقلیت قومی در جامعه كمك می كند. دولت همچنین به توسعه تدریس زبان گرجی بین اقلیت قومی  و حفظ هویت و فرهنگ آنان اهمیت می دهد. این سیاست در « نظریه ملی همگرایی مدنی» و «طرح عمل» منعكس شده است.

دولت امكاناتی برای آموزش زبان گرجی و استفاده از آن زبان توسط اقلیت قومی فراهم می كند تا از این طریق حقوق و ازادی های آنها تامین گردد.

گرجستان همچنین درصدد فراهم ساختن شرایط مناسبی برای همگرایی مدنی مهاجرانی كه مجددا به میهن بازگشتند، می باشد.

18- سیاست روابط با جوامع گرجیان برون مرزی:

حفظ هویت هموطنان برونمرزی یكی از اولویت دولت گرجستان است. دولت در این راستا به راه اندازی دوره های آموزش زبان گرجی، مدارس هفتگی،  مدارس عمومی گرجی، گروه های فولكلوریك و گروه های هنری كمك می كند. گرجستان همچنین تلاش می كند تا هموطنان مقیم كشور های مختلف با یكدیگر ارتباط برقرار كنند و پروژه های مشترك اجرا نمایند.